In 1943 werd er een bewapende bewakingseenheid in het leven geroepen om bepaalde belangrijke gebieden zoals fabrieken of militaire terreinen te bewaken. Deze bewakingseenheid onder bevel van de Wehrmachtbefehlshaber in den Niederlanden Friedrich Christiansen werd de Wachabteilung genoemd. Leden ervan werden Wachtmannen genoemd (Wachman in het Duits).
De Wachabteilung bestond uit Duitsers en Nederlanders. Nederlandse mannen konden zich aanmelden bij het opleidingscentrum voor Wachtmannen in Zeist. Er werd geadverteerd met een goed salaris en kindertoeslag, wat het vooral voor jonge vaders aantrekkelijk maakte om zich aan te melden. Wachtmannen kregen een gerichte opleiding voor het dragen van wapens. De opleiding vond plaats in het Wachabteilung Lager in Zeist. Dit was op locatie van het militaire terrein Kamp Austerlitz.
Wachtman-uniform met Erkennungsmarke en Personalausweisbuch. Collectie Hilversum in de Oorlog
Poster 'Neemt dienst als Wachtman!'. Collectie Hilversum in de Oorlog
Wachtman-uniform
Tijdens de verbouwing van een woning uit de jaren dertig aan de Rigelstraat te Hilversum vonden de bewoners onder de zoldervloer dit Wachtman uniform met een 'Erkennungsmarke'.
Meer over deze vondst is te lezen via de volgende link: Wachtman uniform gevonden in een Hilversumse zoldervloer
Erkennungsmarke
Alle Duitse soldaten kregen een 'Erkennungsmarke'. Dit is een Duits identiteitsplaatje, vergelijkbaar met de zogenaamde 'dog tag'. Organisaties die direct onder de Wehrmachtbefehlshaber in den Niederlanden vielen kregen een Erkennungsmarke met de volgende tekst erop 'Wehrm. Befehlshab. Niederl.', gevolgd door het persoonlijke nummer van de eigenaar. Het nummer van deze Hilversumse militair was 4685.
Op een Erkennungsmarke stond tweemaal dezelfde tekst gegraveerd. Een militair moest deze te alle tijden om zijn nek dragen. Wanneer een militair sneuvelde, werd de Erkennungsmarke doormidden gebroken: het ene deel bleef om de nek van het lichaam voor (latere) identificatie, het andere deel werd meegenomen om de militair als gesneuvelde te kunnen registeren.
Erkennungsmarke van de Wachtman uit Hilversum. Collectie Hilversum in de Oorlog
De Personalausweisbuch van Herbert Kassner. De Personalausweisbucher werden gedrukt bij Ahrend Globe te Hilversum. Collectie Hilversum in de Oorlog
Personalausweisbuch
Zoals gebruikelijk bij soldaten, hadden ook Wachtmannen hun eigen persoonlijke zakboekje. In dit boekje stond algemene informatie over de militair, zoals naam, geboorteplaats en lengte, maar ook waar hij gestationeerd was geweest, welke trainingen hij had gevolgd en welke uitrusting hij tot zijn beschikking had. De bezetter noemde dit boekje Personalausweisbuch.
Het boekje hier links behoorde toe aan de Duitse vrijwilliger Herbert Kassner. Hij trad op 27 oktober 1943 toe tot de Wachabteilung in Zeist. Van 6 september 1944 tot 25 januari 1945 verrichtte hij bewakingsdiensten in de haven van Rotterdam. Op 26 januari keerde hij voor één dag terug naar Zeist, waarna hij de volgende dag werd overgeplaatst naar De Bilt. Daar bleef hij gestationeerd tot het einde van de oorlog.
Personalausweisbuch van Herbert Kassner. Collectie Hilversum in de Oorlog
Reactie plaatsen
Reacties
Uiteindelijk zijn er ook wachtmannen gesneuveld in Italië, hoe is het zo ver gekomen?
Uiteindelijk zijn er ook wachtmannen gesneuveld in Italië, hoe is het zo ver gekomen?