Propaganda bestaat in allerlei vormen. Maar hoe bereikte geallieerde propaganda het Nederlandse volk tijdens de bezetting? De propaganda werd onder meer gedeeld via de radio, maar het luisteren naar de radio werd al snel verboden. Een relatief nieuwe methode was het verspreiden van geschriften via vliegtuigen. Dit was iets wat de bezetter moeilijk tegen kon houden. Tijdens de oorlog zijn er door de Britse RAF (Royal Air Force) massaal propagandapamfletten boven Nederland uitgeworpen. De geallieerden deden dit vaak op weg naar de doelen in Duitsland.
Strooimaterialen voor Sinterklaas 1941. Collectie Hilversum in de Oorlog
Snoep en sigaretten
Naast pamfletten met propaganda erop verspreidde de RAF enkele keren pakjes sigaretten, theezakjes en snoep boven Nederland. Dit deden ze om het moraal hoog te houden. In totaal zijn er vier verschillende soorten sigarettenpakjes, een zak thee en drie soorten snoepjes uitgegooid boven Nederland. In dit artikel wordt ingegaan op het strooimateriaal dat rond Sinterklaas 1941 is uitgegooid.
Chocoladeletter
Typisch snoepgoed voor rond de Sinterklaasviering is uiteraard de chocoladeletter. Kinderen krijgen normaliter de eerste letter van hun voornaam als chocoladeletter. In 1941 was uit de hemel in Harderwijk enkel de letter V te verkrijgen van de RAF. De V staat in deze zin voor 'Victory', het symbool van de overwinning van de Britten op de Duitsers. De letter is vervaardigd door een comité uit Nederlands-Indië met Indische cacao. Bij de letter zit een briefje met de tekst 'Een groet van kinderen uit Indië aan de kinderen van Holland'.
Om te voorkomen dat de chocoladeletter zou breken bij het neerkomen, werd deze zorgvuldig in papier gewikkeld. Daarna werd de letter stevig verpakt in karton en in het doosje geplaatst. Het briefje werd dubbelgevouwen en ertussen geschoven.
Chocoladeletter voor Sinterklaas 1941. Collectie Hilversum in de Oorlog
Strooiavond 1941 snoeppakje Pascall voor Sinterklaas. Collectie Hilversum in de Oorlog
Strooiavond 1941 snoeppakje Pascall voor Sinterklaas. Collectie Hilversum in de Oorlog
Strooiavond 1941
Naast de chocoladeletter is er ook een pakje met snoepjes uitgegooid. De pakjes kwamen neer bij Lemmer en zijn vervaardigd door het van oorsprong Britse snoepbedrijf Pascall. Het comité dat de Nederlandse propagandapamfletten verzorgde, plakte vervolgens de Sinterklaaslabels op de pakjes. Ook verpakten ze de snoepjes individueel met eigen wikkels. Zo waren ze gereed om boven Nederland uit te gooien. Op het pakje staan drie sinterklaasgedichten:
Strooiavond 1941
R.A.F. Kapoentje,
Gooi wat in mijn schoentje.
Bij de moffen gooien,
Maar in Holland strooien
Zie ginds komt...
Zie ginds komt het vliegtuig uit Engeland weer aan.
Het brengt heel wat bommen, die naar Duitschland gaan.
Hoe vallen die dadelijk op Mofrika neer...
Als dat lang zoo doorgaat, dan is er niet veel meer!
Surprise voor Hitler
Zie de maan schijnt door de boomen,
Makker, hoort het wild geraas.
De R.A.F. is weer gekomen,
Die is in de lucht de baas!
Vol verwachting klopt ons hart,
Wie de koek krijgt, wie de gard.
Hitler heeft den strijd gestart,
Maar aan 't eind krijgt hij de gard!
Afzender: St. Nicolaas,
Per adres de R.A.F.
Snoepverpakking
Ook de snoepjes van Pascall zaten verpakt in anti-Duitse propaganda. Op de verpakkingen stond 'Gestrooid door de RAF', vergezeld door een komische tekening van Piet die Adolf Hitler de roe geeft. Er zitten twee varianten hiervan in onze collectie. Eén daarvan is oranje met een witte achtergrond, de ander is paars met roze achtergrond.
Snoepverpakking Pascall snoepje. Collectie Hilversum in de Oorlog
Afbeelding Sinterklaaspakje rechtop staand. Collectie Hilversum in de Oorlog
Periodieke afbeeldingen
Deze twee foto's zijn in de Tweede Wereldoorlog gemaakt door iemand die een sinterklaaspakje had bemachtigd. Het pakje is aan de zijkant geopend om de snoepjes eruit te halen.
Afbeelding Sinterklaaspakje liggend. Collecite Hilversum in de Oorlog
Reactie plaatsen
Reacties