Radio - Omroep

Tot op de dag van vandaag is het Mediapark in Hilversum het centrale knooppunt voor mediagerelateerde activiteiten. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde de omroep een belangrijke rol. De Duitse bezettingsmacht in Hilversum begaf zich na de inval vrijwel direct naar de omroepstudio’s. De Duitse autoriteiten vreesden dat het Nederlandse leger, het omroeppersoneel of burgers de studio’s zouden plunderen of vernietigen. Tot hun verbazing was alles intact. Op 15 mei 1940 kreeg Arthur Freudenberg, toezichthouder van de Nederlandse omroepen, zelfs een rondleiding door de AVRO-studio. In het eerste bezettingsjaar mochten de omroepen onder censuur blijven uitzenden. Er werd steeds meer propaganda toegevoegd. Op 9 maart 1941 werden de omroepen opgeheven. Ze gingen verder als de Rijks Radio-Omroep, later de Nederlandsche Omroep, onder leiding van NSB’er Willem Herweijer. De bezetter maakte gebruik van de centrale ligging en de radiotorens om propaganda te verspreiden in Nederland en daarbuiten.

Podcast oorlogsdagboek KRO-omroepmedewerker Léon Povel

De op 23 december 1911 geboren radio-omroeper en hoorspelregisseur Léon Povel was vanaf 1932 werkzaam bij de KRO. Zijn zoon Winfried vond het oorlogsdagboek waar Léon Povel van juli 1944 tot en met de bevrijding in schreef. Dit dagboek geeft een persoonlijke inkijk in het leven van Léon Povel die met zijn gezin de Tweede Wereldoorlog is doorgekomen in Hilversum, evenals hoe het eraan toe ging met de omroep gedurende het laatste jaar van de bezetting. Hij beschrijft onder andere de voedselvoorziening tijdens de hongerwinter, het onderduiken voor razzia's, voedseldroppings en de bevrijding met het geallieerde kampement achter hun huis. Dit oorlogsdagboek is door Winfried verwerkt tot een podcast (hoorspel) met geluidseffecten, historische opnames en muziek. Dit hoorspel werd in 2014 bij de KRO uitgezonden. De podcast is in delen te downloaden op deze pagina.

Lees meer »

Omroepen tijdens de bezetting

De Nederlandse Omroep bestond uit verschillende zuilen: de KRO vertegenwoordigde de katholieken, de NCRV de protestanten, de VARA de socialisten, de VPRO de vrijzinnig-protestanten, en de AVRO was onafhankelijk. Toen nazi-Duitsland Nederland bezette, werden de omroepen gedwongen nazipropaganda uit te zenden. Daarnaast was het hen verboden om programma’s te maken die niet in lijn waren met de nazi-ideologie. Met de gelijkschakeling op 9 maart 1941 verdwenen de omroepnamen, en moesten alle zenders een neutraal uiterlijk krijgen.

Lees meer »